Degas, Edgar

Edgar Degas (1834—1917)

Asıl adı Edgar Degas olan Degas 19 haziran 1834’te Paris’te doğdu. Zengin bir ailenin oğluydu. İlkin hukuk öğrenimine başladıysa da 1855 yılında Güzel Sanatlar Okuluna girdi. İlk yıllarında klasik resmin bir savunucusu olan lngres’in bir hayranıydı. 1856 yılında İtalya’ya yaptığı bir yolculuk onun klasik sanata olan hayranlığını bütün bütüne artırdı. Zaten hayatı hemen hemen Louvre’da, eski ustaların resimlerini kopya etmekle geçtiği için iyi bir klasik sanat eğitimi almış sayılırdı. Bu yüzden ilkin, resimlerine konu olarak hep tarih olaylarını almıştır.

Nedir bu tablolarda dikkati çeken şey. Degas’nın güçlü bir gözlemci oluşu idi. 1862 yılında gözlemciliği, onu, at yarışlarını izlemeye ve at resmi yapmaya da iteler. Centilmenler Koşusu tablosu bunun bir örneğidir. Bir ara 1862 yılında tanıdığı ve büyük bir dostluk kurduğu Manet’nin de at yarışı resmi yapmasına destek olur. Ama Degas 1869 yılında çamaşırcı kadınların resmini yapmaya başlar.

1870 Savaşından sonra ise kardeşi René’yi görmek için Amerika’ ya Nouvelle – Orléans’a gider. Pamuk Ticaretevi tablosunu orada yapmıştır. Paris’e döndüğü vakit kişiliği artık iyiden iyiye ortaya çıkmıştır. Artık devlet sergisine resim göndermeyi düşünmez ve izlenimcilerin sergilerinde resim sergilemekle yetinir. Ama o izlenimciliğe bel bağlamış bir sanatçı da değildir.

Degas 1872 yılından sonra portre yapmaya da ayrı bir önem verir. Tabloları kimi zaman Germamne Bazin’in deyimiyle “gerçekçi roman resimleri havasını” da taşıdığı olur: Somurtma (1872—1873), Vikont Lepic ve Kızları (1873—1874).

Nedir, Degas’nın gözde konuları dansözlerdir. 1868 yılından başlayarak opera sanatçıları ile yakından ilişki kuran Degas daha 1868’de Matmazel Fiocre, “Kaynak” Balesinde adında bir tablo yapacaktır. 1872’den sonra bu konudaki tabloları daha da çoğalır: Peletier Sokağındaki Opera’nın Dans Fuayesinde (1872), Dans Dersi (1874), Sahnede bir Bale Provası (1874’e doğru), Buketiyle Selam Veren Dansöz (1877), Dinlenen Dansöz (1879), Şeytan Robert Balesi (1872), Perde inerken (1880).

Degas bu arada, 1870 yılından önce el attığı atları ve jokeyleri unutmuşa benzemez. Güçlü uyumlara varabilmek için de, hem bunları, hem de dansözleri pastelle resmeder

1885 yılına doğru sadeleşir ve öykü yönünü yitirir. Artık hep dansöz ve nü yapmaya başlar. 1886 yılı izlenimciler sergisinde bir dizi yıkanan, kurulanan, saçlarını tarayan çıplak kadın resmi sergiler. 1884 yılında gözleri, bozulmaya başlar. Son yıllarında pastelle, heykelle resim yapmasının nedenini buna bağlayanlar varsa da bu, doğru değildir.

Ölümü 26 eylül 1917’de Paris’tedir.
Fransız Resminde İzlenimcilik, Salâh Birsel, Dost Yayınları