Heckel, Erich

Erich Heckel (1883-1970)

Ekspresyonizmin en önemli temsilcilerinden biri olan Alman ressam Heckel, Brücke (Köprü) Sanatçı birliğinin kurucuları arasında yer almaktadır. Sanatçının gerek peysajları, gerekse nü resimleri parlak renkleriyle ayrıcalıklı bir yere sahiptir.

Bir demiryolları mühendisinin oğlu olarak Döbeln/Saksonya’da dünyaya geldi. Babasının mesleği nedeniyle sık sık ailece taşındılar. Chemnitz’de geçirdiği son okul yılları sırasında Karl Schmidt-Rottluff ile tanıştı. İki arkadaş boş zamanlarında sergilere gidip açık havada resim yapıyordu.

1904’ten Sonra: Die Brücke (Köprü) Heckel 1904’te Dresden’de mimarlık eğitimi görmeye başladı. Ağabeyi Manfred aracılığıyla, sanat aşığı Ernst Ludwig Kirchner ile tanışınca, derslerini ihmal edip resim yapmaya yoğunlaştı. 1905 yılında Kirchner, Schmidt Rottluff ve Fritz Bleyl ile birlikte Die Brücke (Köprü) adlı topluluğu kurdu. Kirchner dışında, bütün üyeleri kendi kendilerini yetiştirmiş kişilerden oluşan bu sanatçı topluluğu, yerleşik sanat biçimlerine karşı gelerek bütün “galeyan içindeki devrimci kuvvetleri” birleştirmek istedi. Bu topluluğun işletmecisi olan Heckel’in atölyesi, sanatçılara aynı zamanda büro olarak hizmet ediyordu.

Heckel 1907-10 yıllarında sonbahar aylarını Dangaster’daki Moor’da geçirirdi; yazın Otto Mueller, Emil Nolde ve Max Pechstein’in de üyesi oldukları Brücke sanatçılarıyla birlikte Moritzburg Göllerinde (M. Göllerinde) resim yapardı. Birlikte yaptıkları çalışmalar sonucu neo-empresyonist -başlangıç çabalarından sonra özellikle Badende (Banyo Yapanlar/Gölde Yıkananlar) adlı nü tablolarında kendini belli eden kolektif bir stil gelişti.

Brücke ressamları izlenimlerini seri fırça darbeleriyle tuvale aktarıyorlardı. Heckel’in yapıtlarına Rote Haeuser (Kırmızı Evler) (1908) ve Windmühle bei Dangast (Dangast Civarındaki Yeldeğirmeni) (1909) gibi peysajlar egemendi. 1908’de bunlara Badende im Schilft (Sazlıkta Yıkananlar) (1909) ve Fraenzi mit Puppe (Fraenzi Oyuncak Bebeğiyle 1910) gibi Nü çalışmaları eklendi.

1911’den Sonra: Büyük Kent Maceracı Heckel, 1911’de yerleştiği, sanat açısından çok hareketli bir kent olan Berlin’de Otto Mueller’in atölyesini devraldı. Burada, o tarihe kadar yaptığı uyumlu peysaj çalışmalarıyla bir tezat oluşturan Stadtbalm in Berlin (Berlin Şehir/Banliyo Treni, 1911) adlı tablosunu gerçekleştirdi. Heckel motiflerini genişleterek sirk ve akıl hastanesi sahnelerine yer verdi — örn. Zwei Maenner am Tisch (Masa Başında İki Erkek, 1912) gibi. Figüratif re simleri savaş Öncesi yıllarının güvensizliğini yansıtırken, doğa çalışmalarına eskisi gibi bir iç huzuru egemendi. Brücke topluluğu dağıldıktan sonra (1913), Heckel’in yapıtlarında kübist etkiler göze çarpmaktadır. Resim yüzeyini köşeli biçimlerle ayırıyordu — örneğin Glaesemer Tag (Camdan Bir Gün) (1913) adlı yapıtında olduğu gibi.

Savaş başlayınca Kızıl Haç’a gönüllü olarak yazıları Heckel, Flandre’ye (Belçika) sıhhiyeci olarak gönderildi. Sanat tarihçisi Walter Kaesbach’ın kendi isteklerine göre Örgütlediği bir grubun üyesi olarak Heckel, bundan böyle de resim yapmaya fırsat buldu. Manzaralar, kent görünümleri ve portreler, savaşın kendisini göstermeksizin, Heckel’in savaşta yaşadıklarını yansıtıyorlardı. 1915’te deniz erlerinin Noel kutlamaları için yaptığı Madonna von Ostende adlı ekspresyonist tablosu sonradan tahrip edildi (1916’da tahta gravür olarak yinelendi). Heckel aynı yıl içinde sanatçı adı Siddi Riha olan Milda Georgi ile evlendi.

1921’den Sonra: Yolculuk Yılları Savaştan sonra Berlin’e dönen Heckel, burada Sanat Çalışanları Komitesiyle Novembergruppe (Kasım Grubu) kurucu üyeleri arasında yer aldı. 1921’den sonra İsveç’ten Sicilya’ya kadar Avrupa’yı boydan boya gezerek gördüklerini resimlerinde tespit etti.

Dağ ve kıyı manzaraları yanısıra gerçekleştirdiği liman resimlerinde ve kent görüntülerinde topografik ayrıntılardan çok, tipik bölgesel ayrıcalıklara yer verdi. Örneğin Hamburger Hafen (Hamburg Limanı, 1928) tablosunda olduğu gibi. Heckel’in resmi gerçeğe daha yakın, daha açık ve renk açısından daha dengeli bir hal aldı. 30’lu yılların başında Yeni Nesnelcilik ve bu akımın objektif ve gerçekleri dakik bir biçimde anlatım tarzına yaklaştı: Clown vor dem Spiegel (Ayna Önünde Palyaço) (1930).

1937’den Sonra: İç Göçü 1937’de Heckel’e Nasyon Sosyalistler tarafından resimlerini sergileme yasağı konuldu. Resimleri “yozlaşmış” olarak nitelendirilerek müzelerden çıkarıldı; birçoğu da imha edildi. Atölyesinin bombalı bir saldırı sonucu harap olmasının ardından sanatçı 1944’de Bodensee kıyısında Hemmenhofen’e taşındı.

Bu yıllarda yaptığı resimlerde politik durumdan eser yoktur; aksine ideal bir karşıt dünya yarattı. Savaştan sonra Heckel’in resimlerinde geniş yüzeyli, süslü, bezekli soyut biçimlere rastlanmaktadır. Bununla beraber lirik dengeli kompozisyonları, hiçbir zaman somutluktan ayrılmayıp ilk dönem yapıtlarının stiline bağlı kaldı. 1949’da profesör olarak atandığı Karlsruhe Güzel Sanatlar Akademi sinde l955’e kadar ders verdi. 1970’de 86 yaşında Bodensee kıyısında Radolfzell’de hayatını noktaladı.

Yüzyılın 100 Ressamı