Mehmet Pesen ve minyatüre yeni bir yaklaşım.
Mehmet Pesen, Nedim Günsür,Mustafa Esirkuş, Leyla Gamsız-Sarptürk gibi Bedri Rahmi Atölyesi’nde yetişmiş bir ressamdır. On’lar Grubu’nun sergilerinde büyük boyutlu tuval yüzeylerini tümüyle kaplayan motif ve figürleriyle birlikte, soyut leke uygulamaları, özellikle el ve ayaklarda anıtsal kurguyu vurgulayan deformasyonlarla oluşmuş kompozisyonlarıyla yer aldı. Sanatçının, Horon (1952), Kastamonu (1956), Çayda Çıra (1960) gibi eserleri bu dönem resim anlayışının başlıca örnekleridir. Pesen’in döneminin ortak beğenisine, ortak düşüncesine uygun resimlerinde, kişisel bir üsluba, özgün ve kalıcı olana ulaşma çabaları da hissedilir.
Bu yıllarda çeşitli malzemeler ve lekesel soyut anlatımlar, tüm sanatçıların ilgi odağını oluştururken, Pesen de bu anlayışla Horozlar serisini gerçekleştirdi. 1955’te motif yorumlarıyla başladığı Horozlar serisini 1965’te yeni anlatımlara ulaştırdı. Mesela, Kumlu Horozlar’da kum ve boya karışımlarıyla soyut anlatımlara yöneldi, bu arayışlarının devamı olan 1970’te başladığı Kağnılar serisinde daha yoğun ve öznel bir üslup geliştirdi.
Mehmet Pesen 1975’te minyatürleri temel esin kaynağı olarak alan bir çalışmaya yöneldi. Sanatçı geçirdiği sanat evrelerinin deneyimini, üyesi bulunduğu On’lar Grubu’nun geleneksel sanatların esin kaynağı olması amacını minyatür sanatının yorumlanmasında yoğunlaştırdı. Bu doğrultuda ürettiği eserlerindeki konular, Anadolu köylüsünün güncel yaşamı, kentlerin, özellikle de İstanbul’un görünümleridir. Tuval üzerine yağlıboya çalıştığı bu eserlerin kurgusu, minyatürlerdeki gibi şematik ve iki boyutludur. Gelin Alayları ve Toprak Altı Evleri adlı dizi re simleri, Pesen’in sanat anlayışının kesinleşen değerlerini taşıyan örneklerdir. Pesen daha sonra Konya, Bursa, Kaş, Bodrum, Diyarbakır ve Karadeniz kentlerinin doğa ve yaşamsal kesitlerini tuvale aktarırken de minyatür esinlerini sürdürdü. Bu resimlerde büyük renk lekeleri, mimari dokuları simgeleştirirken, küçük figürler, tuvallerin ke narlarını dolanarak resimleri çerçeveleyen bordürlere dönüşür. Konu ile doğrudan bağlantılı olan bu bordürlerde Karadeniz horonları, gelin alayları, harman dönüşü, köylüler, güvercinler, martılar, cami siluetleri, balıklar, tavuklar kompozisyona küçük ama ayrıntılı bir işçiliğin ürünleri olarak katılır. Hat sanatından da yararlanan sanatçının son resimlerinde tüm bordürler ebru bezelidir. Sanatçı yaşamını sürdürdüğü İstanbul’un semtlerini, yapıların köprülerini kendi üslubuyla tuvale aktarmıştır. Yeni Cami, Çiçek Pazarı, Sahaflar Çarşısı, Kadıköy İskele Alanı, Kabataş, Üsküdar ve eski Galata Köprü) Pesen’in tablolarına aktardığı Istanbul görünümleridir. T.L.
http://www.mehmetpesen.com/index.htm
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder