Emil Nolde (1867-1956)
Şiddet öğeleri içeren dinsel yapıtları ve ürkütücü manzarala-rıyla tanınan dışavurumcu Alman ressam ve özgün baskı sanatçısı.
Köylü bir ana-babanın çocuğuydu. Gençliğinde ahşap oymacılığı yaptı. İlk yapıtlarından bazısı kartpostal olarak basılıp satılınca bir sanat okuluna gitme olanağı buldu. Paris'te bulunduğu yıllarda izlenimcilerinkileri andıran resimler yaptı. Coşkulu renklerine hayranlık duyan Die Brücke sanatçılarının çağrısı üzerine bu gruba katıldıysa da (1906) yalnızlığa düşkünlüğü ve sanatına bağlılığı yüzünden bir buçuk yıl sonra ayrıldı.
Ateşli bir dindar olan Nolde günah duygusunun yarattığı gerginlik içinde "Altın Buzağının Çevresinde Dans" (1910, Bavyera Devlet Resim Koleksiyonu, Münih) ve "Azize Maria Aegyptica Efsanesi" (1912, Sanat Salonu, Hamburg) dizisinden "İskenderiye Limanında" gibi, figürlerin erotik çılgınlığını ve maskeyi andıran şeytansı yüzlerini kaba çizgiler ve uyumsuz renklerle verdiği resimler yaptı. "İsa'nın Yaşamı"nı (1911-12, Seebüll Ada ve Emil Nolde Vakfı) konu ettiği dokuz parçalı altar panosunda yer alan "Şüpheci Tomas" adlı resimde İsa'nın yaralarına bakan Tomas'ın huşu içindeki sessizliği, Nolde'nin kendi dinsel kuşkularından arınışını yansıtır gibiydi. Nolde 1913-14 yıllarında Doğu Hint Adalarında etnoloji araştırmaları yapmaya giden bir grupta yer aldı. Bu ülkede saf ve sade inancın ne kadar güçlü olduğunu görerek çok etkilendi. "Dansçı" (1913) adlı taşbaskısı bu etkinin izlerini taşıyordu.
Avrupa'ya döndüğünde Almanya'nın Baltık kıyılarında tek başına yaşamaya başladı ve kendini dünya işlerinden gittikçe daha çok çekti. "Bataklık Manzarası" (1916, Sanat Müzesi, Basel) gibi bu dönem ürünlerine yansıyan yörenin boğucu görünümü onun mistik eğilimine çok uygundu. Nolde 1916'dan sonra, ilk yapıtlarına oranla daha yumuşak tonlar kullandığı manzaralar yaptı. Bununla birlikte aynı dönemdeki çiçek resimlerinde, önceki çalışmalarının parlak renklerim korudu. Kaba bir biçimde oyduğu ağaçbaskılarında ise siyah-beyaz etkilerini ustaca kullandı.
Nolde başlarda Nasyonal Sosyalist Parti'yi desteklemişti. Naziler iktidara geldikten sonra onun resimlerini yoz sanat ürünleri olarak nitelediler ve resim yapmasını yasakladılar. II. Dünya Savaşı'ndan sonra resme yeniden başlayan Nolde yalnız eski temalarını işledi. Yaptığı son "Kendi Portresi" (1947, Seebüll Ada ve Emil Nolde Vakfı) canlı fırça vuruşlarına karşın 80 yaşındaki Nolde'nin düş kırıklığını ortaya koyuyordu. A.B.
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder