Kurt Schwitters (1887-1948)
Alman ressam ve grafik sanatçısı Schwitters, yapıtlarında değişik sanatsal akımlarını birleştirmeyi amaçladı. Kolajları yanı sıra şiir yazdı, tipografiler ve mimari yapıtlar üzerinde çalıştı.
Schwitters, annesiyle babasının bir kadın giysi mağazası işlettikleri Hannover’de doğdu. Liseyi bitirdikten sonra, iki yıl Hannover Tatbiki Sanatlar Okulu’na devam etti. 1909’da Dresden Güzel Sanatlar Akademisi’ne geçti. Altı yıl sonra Hannover’e döndü ve burada Helma Fischer ile evlenerek bir çocuk sahibi oldu. Geçimini portre ressamlığı yaparak kazanıyordu.
1917: Stilini Değiştirmesi 1917’de askere alınan Schwitters, bir demir fabrikasına atölye ressamı olarak verilmeden önce büro hizmetlerinde kullanıldı. Aynı yıl içinde akademik stilden koparak soyut resme yöneldi. Bu dönemde ekspresyonist ve fütürist öğelerin bir karışımı olan Abstraktion Nr.11 (Die Gewalten) (Soyut Resim No.11, 1917) adlı yapıtına imza attı.
1918/19: MERZ Sanatının Ortaya Çıkışı Herwarth Walden’in galerisi ve dolayısıyla onun Der Sturm (Fırtına) adlı dergisiyle yakın bir ilişki içinde olan Schwitters, 1918/19 kış aylarında ilk kolajlarını gerçekleştirdi. Bu çalışmalarından birine MERZ Resmi adını verdi. Bu sözcüğü KOMMERZ-UND PRIVAT BANK’ın (Ticaret ve Finans Bankası) bir ilanından kesti. Üçüncü Reich döneminde el konulan ve o zamandan beri kayıp olan bu resim, Schwitters’in hedefıni simgeleyen bir örnekti. Sanatı içerik açısından aşırı yüklenmekten kurtarıp arı kompozisyon momentine indirgemek istedi. Bunu yaparken kendini ısrarla geleneksel yağlıboya resminden ayrı tuttu. “Resmin gerektirdiği her tür malzemeyi kullanırım.” Böylelikle MERZbild-Otuzbir’de (1920) bazı malzemeler, yanında günlük bir gazetenin ilan sayfalarını, bir konserve kapağını, yuvarlak karton diskler ve kumaş parçalan kullandı.
Schwitters kendini Dadaist saymadan Dada Gruplarının Zürih (Tristan Tzara, Hans Arp) ve Berlin’deki (Raoul Hausmann, Hannah Höck) temsilcileriyle yakın bir arkadaşlık içindeydi. 1919’da yazdığı sözcük, ses ve çağrışımlarıyla bir oyun niteliğindeki Ode an Anna BIum adlı marşımsı aşk şiirini alenen afiş haline getirdiği zaman sansasyon yarattı. Bir inşaatın çevresindeki parmaklığın üzerindeki bir yazıdan esinlenerek bu yapıtına MERZ Şiiri adını verdi.
Schwitters 20’li yılların başlamasıyla reklam ilanları ve prospektüsler dizayn etti (tasarladı). Klasik portre ve peysaj tabloları yanı sıra bu çalışmalarıyla geçimini güvence altına aldı. Bunlar aynı zamanda MERZ sanatıyla “dünyanın bütün nesneleri arasında” ilişki kurmaya yönelik gereksinimini de karşılıyorlardı.
1922: Konstrüktivizme Geçişi
Schwitters Berlin Dada Grubuna mensup sanatçıların çoğunun aksine, politikayla ilgilenmediğinden, aralarında giderek büyüyen yabancılaşma kendini sanatta da gösterdi. Theo van Doesburg’un ve onun “Stijl” kuramının etkisinde kalan Schwitters, o zamana kadar yaptığı renkli Dada montajlarından vazgeçerek, bundan böyle konstrüktivist kompozisyonlara imza attı. MERZ Resmi 1922 gibi yapıtları katı dikey ve yatay sınıflandırmalı kesin alan dizilmeleri (bölgesel dizilmeleri) ile ayrıcalık kazanmaktadır.
Aşağı yukarı aynı dönemde Schwitters Die breile Schnurchel (1923) gibi Dadaist köklerini belli eden rölyef çalışmalarını gerçekleştirdi. Schwitter bu tarihte, sonradan II. Dünya Savaşı’nda yıkılan, hedeflediği toplam sanat yapıtının simgesi olan MERZbau (Merz İnşaatı) üzerinde çalışmaya başlamıştı. Schwitters evinin içini, içine girilebilir ve çok çeşitli objeler yerleştirdiği bir tür plastiğe çevirdi. Merkezi mekanını, Kathedrale des erotischen Elends (KdeE) (Erotik Sefaletin Katedrali) olarak adlandırdı.
1937: Göç Etmesi Schwitters 1923’te “MERZ” adlı dergisinin ilksayısını yayınladı. Iki yıl sonra (Jrsonate (İlk Sonat) adli ses kolajı plak olarak çıktı Sanatçı 1937 yılında Norveç’e göç etti. Aynı yıl için de Nazi’ler Schwitters’in yapıtlarını “yozlaşmış sanat” sınıfına sokarak onları “tam anlamıyla çılgınlık” olarak nitelediler. Almanlar 1940’da Norveç’i işgal edince, Schwitters İskoçya’ya kaçtı ve bu ülkede bir buçuk yıl boyunca enterne edildi. Serbest bırakıldıktan sonra deniz- kabuğu, tahta ve taşları monte ederek kolajlar yaptı.
1944’te ilk kez bir inme geçiren sanatçı, bundan böyle ciddi sağlık sorunlarıyla savaşmak zorunda kaldı. Savaş sona erince Lake District’e (Göller Bölgesi) taşındı. İngiliz uyruğuna kabul edildikten bir gün sonra, 60 yaşında İngiltere’de Kendall yakınlarında Ambleside’da öldü. Yüzyılın 100 Ressamı
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder